Wat schrijft dat kind toch?

Ziehier een kind met problemen. De vraag is: wat voor problemen?

Is de eerste letter een ‘n’ met een neerhaal die een beetje te lang is uitgevallen? Of is het een ‘p’ met een stok die wat kort is.

Is de tweede letter een ‘e’ of is het een ‘l’ die in de rompzone is gebleven?

Dat de laatste letter een ’t’ is, weten we niet omdat hij zo goed is vormgegeven. Wel omdat er een werkwoord moet komen dat bij ‘hij’ past en ’t’ is gewoon de meest waarschijnlijke gok is. Schrijf zo’n ’t’ op een andere plek en het is weer raden geblazen.

Zulke dingen beslissen over de vraag wat Kees in het verhaaltje met de tulp doet: neukt hij ze of plukt hij ze? Het zijn dus geen details, geen symptomen van een overjaarse schoonschrijfmanie. Letters schrijven is veruit de beste manier om ze te leren herkennen en gebruiken. Maar niet als je onherkenbare letters schrijft. 

Wat gaan we nu doen om dat kind te helpen? Zeggen dat het geen vieze woorden mag schrijven? Dat het beter zijn best moet doen? Beter naar het voorbeeld moet kijken? We kunnen het ook wat extra aandacht geven zodat we er zeker op tijd achter komen of het kind motorisch wel in orde is. Misschien heeft het wel dysgrafie?

Of kiezen we voor het enige wat dat kind nodig heeft om goede letters te  leren schrijven: voor uitleggen hoe je goede letters maakt? Dat doen we namelijk meestal niet. De meeste kinderen moeten het stellen met trajectbeschrijvingen. Voor de letter p gaat die bijvoorbeeld zo: ‘een haakje, een stok naar beneden, terug omhoog, een boog naar beneden, een haakje’. Dat is precies de route die het kind in het voorbeeld geschreven heeft en toch is het twijfelachtig of er een p staat.

Dus: leren kinderen van trajectbeschrijvingen wat een letterromp is en waar je die schrijft? Hoe breed zo’n letterromp is? Waar er rechte lijndelen zitten en waar ze gebogen zijn? Tot waar lussen en stokken komen? Al die dingen kunnen we het best uitleggen door de letters tussen vier hulplijntjes voor te doen. Waarom zouden we kinderen in oefeningen dan maar één lijntje geven, zonder erbij te vertellen wat het betekent om ‘op een lijntje’ te schrijven. Want ook dat lijkt dit kind niet te hebben geleerd.